Pravi početak Zavoda seže još u ratno vrijeme, kada je krajem 1944. godine Povjereništvo za socijalnu politiku CASNO – a počelo sa aktivnostima iz oblasti socijalne i dječije zaštite, na zbrinjavanju ratne siročadi, a uz njih i oslijepljele, ogluvjele i fizički hendikepirane djece, žrtava rata. Još ratni vihor nije ni prestao, kada se u našem gradu otvara Dječiji dom, u kome su toplinu naša djeca palih boraca i djeca žrtava fašističkog terora, kao i druga djeca hendikepirana u razvoju, a među njima i gluva.

Grad Kotor ih je sve u tim teškim trenutcima toplo primio i stavio im na raspolaganje svoja tada najljepša zdanja, pa nije ni čudo što poslije toliko godina nekadašnji štićenici, bilo zdravi ili hendikepirani, sa ljubavlju i poštovanjem dolaze u svoj Kotor.

Zahvaljujući činjenici što su se u kotorskom Dječijem domu, zajedno sa zravima, našla i djeca oštećenog sluha, tadašnje Ministarstvo za narodno zdravlje i socijalnu politiku Vlade NRCG juna 1946. godine donosi rješenje o osnivanju Doma za gluvonijemu djecu. Od tada naš Resursni centar ispisuje sopstvenu istoriju.

Prvih godina rada Zavoda prolazi kroz razne mijene, brojne selidbe uslovljene povećavanjem broja štićenika, ali je u neprekidnom usponu. U početku je to samo osnovna škola, da bi se sa stasanjem učenika to postala, od 1955. godine i škola za profesionalno osposobljavanje gluve omladine, što predstavlja jednu od najznačajnijih faza u razvoju ne samo ustanove, već i u životu štićenika, jer je stručno osposobljavanje i obrazovanje najvažniji preduslov rehabilitacije i socijalizacije ličnosti, odnosno njeno osposobljavanje za radnu i društvenu sredinu.

Paralelno sa povećavanjem broja učenika, povećavao se i kadar, a sa kadrovskim jačanjem i poboljšanjem materijalnih uslova širili smo i oblike naše djelatnosti: osnovna škola, škola za učenike u privredi, zanatske radionice, predškolsko odjeljenje, logopedska ambulanta, itd.

Velika je sreća što su napori kolektiva, gotovo u svim etapama razvoja Resursnog centra, nailazili na razumijevanje šire društvene zajednice, koja nam je uvijek omogućavala da razvijamo i proširujemo našu djelatnost. S druge strane, renome koji smo radom sticali omogućili su nam da naš Zavod 1971. godine postane nosilac naučno – istraživačkog projekta „Rehabilitacija funkcionalnih govornih poremećaja“, koji je bio finansiran od strane Ministarstva zdravlja Vlade SAD, koje je snosilo cjelokupne finansijske troškove istraživanja. Pored naših stručnjaka, na ovom projektu bio je angažovan i veći broj naučnih radnika iz oblasti medicine, psihologije, defektologije, sociologije i drugih grana nauke iz Beograda. Ovaj projekat će biti dragocijeno iskustvo za čitav niz drugih projekata, pa i sadašnjeg, koji se u Zavodu priprema.

Početak sedamdesetih godina predstavlja period najintezivnijeg rada ustanove. Tada se stvaraju uslovi da se djelatnost proširi na jedan do tada neobuhvaćeni segment populacije gluvih, a to su lica sa kombinovanim smetnjama: gluvi mentalno retardirani, gluvi fizički hendikepirani, gluvi sa refrakcionim anomalijama, itd. Baveći se ovim poslom, stali smo u red rijetkih ustanova koje su rehabilitovale i ona gluva lica o kojima do tada niko nije vodio računa i koja nijesu bila obuhvaćena rehabilitacionim tretmanom. Na ovaj način smo usvojili i praktično sproveli savremena gledanja i stavove Svjetske zdravstvene organizacije o rehabilitaciji.

Bogatstvo i raznovrsnost rada, kadrovska i materijalna osposobljenost, naučna fundiranost raznih oblika rehabilitacije koja se odvijala u Zavodu, bili su razlog da dotadašnja naša ustanova „Dom i škola za gluvonijemu djecu“ preraste u „Zavod za školovanje i rehabilitaciju lica sa poremećajima sluha i govora“.

Zahvaljujući postignutim uspjesima Zavoda, preko kojih se afirmisao i odnos institucija naše republike prema hendikepiranim licima, naša ustanova je 1971. godine dobila najveće priznanje u oblasti vaspitanja i obrazovanja, nagradu „Oktoih“, a pojedinci druga značajna i naučna priznanja.

Postignuti stepen razvoja zakratko je zaustavio zemljotres od 15. aprila 1979. godine, koji je do temelja uništio većinu zgrada Zavoda. No, to je sve vrlo kratko trajalo, jer se naš kolektiv brzo pribrao i predložio pravi put izlaska iz nastale situacije, radeći pod izvanredno specifičnim i otežanim uslovima. U međuvremenu, uprava Zavoda je uz podršku svih subjekata u gradu Kotoru i Republici, preduzela korake da se odmah pristupi obnovi i izgradnji objekata kako bi se stvorili još bolji uslovi za život i rad Zavoda. Uz pomoć najšire društvene zajednice, cijele zemlje, Socijalističke Republike Crne Gore, podignute su nove zgrade, tako da smo dobili moderna školska zdanja u kojima se danas osposobljava preko 200 djece i omladine oštećenog sluha i govora, kao i one sa višestrukim oštećenjima u razvoju.

Zavod je još od 1971. godine opremljen savremenom elektronskom opremom za dijagnosticiranje, selektivnim filtarskim aparatima za obuku, mnogim grupnim individualnim aparatima za razvoj govora i jezika, audiološkom ambulantom, logopedskom ambulantom, psihološkom laboratorijom, vrši adaptaciju i pruža usluge korisnicima slušnih aparata u raznim vidovima, kako školskoj djeci, tako i odraslim pacijentima iz grada i širom Republike. Pri školi postoji opšta ambulanta za djecu, dok se svi ozbiljniji slučajevi upućuju u medicinski centar za liječenje.

Pored organizovanih vidova edukacije predškolske djece, za koje postoje dva posebna odjeljenja, potpuna osnovna škola usmjerenog obrazovanja, u Zavodu su organizovane radionice za profesionalno osposobljavanje, a za ona zanimanja za koja ne postoje radionice, učenici su uključeni u otvorenu privredu. Otvaranjem nove školske radionice, savremene štamparije, proširuje se izbor zanimanja i u grafičkoj struci.

Zavod je multidisciplinarna vaspitno – obrazovna i socijalno – zdravstvena ustanova. Ona obuhvata i edukaciju, i socijalizaciju i rehabilitaciju, u najširem smislu te riječi. Prima malu djecu oštećenog sluha, a društvu vraća zrele ljude, radnike, koji kroz rad vraćaju društvu ono što je u njih uložilo. Tako obavlja jednu duboku humanu misiju. Za ovako samopregoran rad Zavod je dobio 1986. godine i najveće priznanje grada Kotora, nagradu „21. novembar“, kao priznanje za sveukupni četrdesetogodišnji rad na humanom polju, za dobro gluvog čovjeka, na koju je Zavod sa pravom vrlo ponosan.

Tokom rada naša ustanova je više puta mijenjala ime i organizaciono ustrojstvo, sve sa ciljem unaprijeđivanja obrazovne i rehabilitacione ponude. U 2012. godini Zavod mijenja ime u „Resursni centar za školovanje i rehabilitaciju lica sa poremećajima sluha i govora Kotor“. Nakon toga, na inicijativu Skupštine Opštine Kotor, 2015. godine, Ustanova mijenja ime u Javan Ustanova Resursni centar za sluh i govor “Dr Peruta Ivanović”. 

Resursni centar je danas multidisciplinarna ustanova čija djelatnost obuhvata obrazovanje i rehabilitaciju djece sa oštećenjima sluha i govora. U Resursnom centru je organizovano predškolsko vaspitanje i obrazovanje, osnovno obrazovanje i vaspitanje i srednje stručno obrazovanje. Posebnu ulogu u našoj ustanovi ima zdravstvena zaštita i socijalna politika. Multidisciplinarnost se ogleda kroz dijagnostiku, evidenciju i kategorizaciju lica sa poremećajima sluha i govora, sprovođenje predškolskog vaspitanja, osnovnog školovanja i profesionalnog osposobljavanja djece sa oštećenjima sluha, liječenje govornih poremećaja, pružanje ostalih zdravstvenih usluga, dijagnostiku i terapiju sa defektološkog i psihološkog aspekta, praćenje razvoja defektološke teorije i prakse, kao i naučno – istraživački rad.